ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΟΚΚΙΝΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ – ΣΒΕΤΛΑΝΑ ΑΛΙΕΞΙΕΒΙΤΣ, SVETLANA ALEXIEVICH

Περιγραφή

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΟΚΚΙΝΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ – ΣΒΕΤΛΑΝΑ ΑΛΙΕΞΙΕΒΙΤΣ, SVETLANA ALEXIEVICH
ΠΑΤΑΚΗ
Σελ: 682
ISBN: 978-960-16-6896-3

” Σε αυτό το μαγευτικό βιβλίο, η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς ενορχιστρώνει μια πλούσια συμφωνία ρωσικών φωνών που αφηγούνται τις δικές τους ιστορίες αγάπης και θανάτου, χαράς και λύπης, καθώς προσπαθούν να καταλάβουν το νόημα του εικοστού αιώνα, του τόσο τραγικού για τη χώρα τους.”
Τζ. Μ. Κούτσι (Νόμπελ Λογοτεχνίας 2003)

Σπάνια η ιστορία μιλάει με τόσες συνταρακτικές φωνές συγχρόνως: Στο Τέλος του κόκκινου ανθρώπου, το τελευταίο της μυθιστόρημα-χρονικό, η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς απεικονίζει μέσα από τις μαρτυρίες δεκάδων ανθρώπων τη μετάβαση από την «αυτοκρατορία» της ΕΣΣΔ στη σημερινή καπιταλιστική Ρωσία. Λαμπρές πορείες δίπλα σε τραγικά πεπρωμένα, έρωτες αλλά και θάνατοι, ενθουσιασμός και πικρία – η ανθρώπινη μοίρα σε αυτό το βιβλίο δεν είναι κάτι αόριστο: Οι καταιγιστικές εξελίξεις που ακολούθησαν την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης αποτυπώνονται στις ζωές μεμονωμένων ανθρώπων, που με αυθεντικούς, ειλικρινείς απολογισμοΰς-εξομολογήσεις μας θυμίζουν τι πραγματικά μπορεί να σημαίνει «ενδιαφέρουσα» πολιτική εξέλιξη για τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Είκοσι χρόνια ιστορίας, από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 έως το 2012, στις ενθυμήσεις γυναικών και ανδρών όλων των ηλικιών και των πολιτικών αποχρώσεων δεν αφήνουν περιθώρια στον αναγνώστη να κλίνει προς τον έναν ή τον άλλον: Το πεπρωμένο του καθενός απ’ αυτούς υποβάλλει δέος και σεβασμό.

«Το Τέλος του κόκκινου ανθρώπου είναι το εκτενέστερο και το πλέον φιλόδοξο πείραμα της Αλεξίεβιτς: μια προσπάθεια να χρησιμοποιήσει την προφορική ιστορία από τη δεκαετία του 1990 για να κατανοήσουμε τη σοβιετική και μετα-σοβιετική ταυτότητα».
The New Yorker

«Όπως κάποτε ο φιλόσοφος και γνώστης της Ρωσίας Λάιμπνιτς είχε χαρακτηρίσει τους Ρώσους “βαφτισμένες αρκούδες”, έτσι και η Αλεξίεβιτς θέτει το ιερόσυλο ερώτημα εάν οι συμπατριώτες της είναι ικανοί να ανταποκριθούν στην ελευθερία. Οι απαντήσεις είναι στο μεγαλύτερο μέρος τους συγκλονιστικές, κυρίως σε ό,τι αφορά τη νεότερη, υπερκαταναλωτική γενιά».
Katrin Hillgruber

«”Η αυτοκτονία ως ατομικό φαινόμενο πάντα υπήρχε στη Ρωσία. Όμως κατά καιρούς έγινε ένα κοινωνικό φαινόμενο” έγραφε ο φιλόσοφος Νικολάι Μπερντιάεφ. Και η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς προσθέτει: “και πολιτικό φαινόμενο”».
Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου

Η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς γεννήθηκε το 1948 στο Ivano-Frankovsk της Ουκρανίας και μεγάλωσε στη Λευκορωσία. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος, ενώ έγραψε διηγήματα, θεατρικά έργα, σενάρια για ντοκιμαντέρ. Το κύριο έργο της, όμως, είναι τα βιβλία μαρτυριών που συγγράφει, προσδίδοντας νέα διάσταση στο γραμματολογικό είδος της λεγόμενης τεκμηριωτικής πεζογραφίας.
Το πρώτο της βιβλίο, “Ο πόλεμος δεν έχει πρόσωπο γυναίκας”(1985), περιέχει μαρτυρίες γυναικών που πολέμησαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε το βιβλίο της “Τελευταίοι μάρτυρες”, στο οποίο ενήλικοι ανακαλούν τις παιδικές τους αναμνήσεις από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το 1989, η Αλεξίεβιτς αποκάλυψε με το βιβλίο της “Οι μολυβένιοι στρατιώτες” τη σκληρή αλήθεια για τον δεκαετή “άγνωστο” πόλεμο των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν. Η έκδοση, απαγορευμένη επί πολλά χρόνια, προκάλεσε οξύτατες αντιδράσεις τόσο από στρατιωτικούς κύκλους όσο και από εκπροσώπους του παλαιού καθεστώτος, οι οποίες μάλιστα κατέληξαν σε δικαστική δίωξη της συγγραφέως. Το 1993 η Αλεξίεβιτς εξέδωσε το βιβλίο της “Γοητευμένοι από τον θάνατο”, με θέμα τις αυτοκτονίες που σημειώθηκαν στην πρώην ΕΣΣΔ μετά την πτώση του κομμουνισμού, ενώ το 1996 κυκλοφόρησε το βιβλίο της “Τσερνόμπιλ – Ένα χρονικό του μέλλοντος”, που περιλαμβάνει μαρτυρίες για το πυρηνικό ατύχημα του 1986, τις οποίες συνέλεξε η συγγραφεύς περιπλανώμενη επί δύο χρόνια στην Απαγορευμένη Ζώνη, με κίνδυνο της υγείας της και της ζωής της. Τα βιβλία της κυκλοφορούν μεταφρασμένα σε δεκάδες χώρες, όχι όμως και στην πατρίδα της, όπου η ίδια είναι στιγματισμένη ως αντικαθεστωτική. Από τον Οκτώβριο του 2000 ζει κάποιες περιόδους στην Ποντεντέρα, πόλη-άσυλο λογοτεχνών στην Τοσκάνη. Τα περισσότερα από τα βιβλία της διασκευάστηκαν για το θέατρο, τον κινηματογράφο ή την τηλεόραση ενώ η ίδια τιμήθηκε για τα έργα της με πλήθος διεθνών διακρίσεων, μεταξύ των οποίων το βραβείο της Ένωσης Συγγραφέων Σουηδίας, το βραβείο Αντρέι Σινιάφσκι, το ρωσικό βραβείο Θριάμβου, το Βραβείο Λειψίας “για αμοιβαία κατανόηση στην Ευρώπη -1998”, το γαλλικό Βραβείο “Μάρτυρας του Κόσμου – 1999”, το Βραβείο Χέρντερ και το Βραβείο Καλύτερου Πολιτικού Βιβλίου της Γερμανίας. Τον Οκτώβριος του 2015 τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας.